Początki Odnowy w Duchu Świętym
„Nie chciałbym bracia, abyście nie wiedzieli o darach duchowych”.
św. Paweł
■ Podstawę zarówno ruchu katolickiego jak i protestanckiego stanowi świadectwo Nowego Testamentu i życie pierwotnego Kościoła. Św. Paweł mówi o różnorodności darów we wspólnocie Kościoła: „Nie chciałbym bracia, abyście nie wiedzieli o darach duchowych” /1Kor 12,1/. Odnowa jest więc oparta na Piśmie Świętym i doświadczeniach postapostolskiego Kościoła. Duch Święty objawiał swoją obecność w wieloraki sposób w różnych epokach. Można tu wymieniać świeckie ruchy monastyczne, zakładanie zakonów, dary modlitwy mistycznej w tradycji Kościoła, świadomość społeczną wykazywaną w encyklikach papieskich, ruchy społecznego i politycznego zaangażowania.
■ Ojcowie Kościoła mianem charyzmatu nazywali łaskę Bożą udzielaną obficie wspólnocie Kościoła. W czasach prześladowań opowiedzenie się po stronie Chrystusa wiązało się z męczeństwem. Decyzja na pójście drogą męczeństwa była najdoskonalszą drogą świadectwa, nie mogła się zrealizować bez pomocy Ducha Świętego. Wówczas niemal tylko do niego zaczęto stosować określenie charyzmatu. Dar męczeństwa.
■ Po okresie prześladowań zrodził się ruch monastyczny, rzesze pustelników rezygnowały z dóbr tego świata. Od tego czasu charyzmat został związany z życiem mniszym. Do dzisiaj mówi się o charyzmacie danego zakonu. W sposób szczególny nadzwyczajne charyzmaty widoczne są w życiu świętych. Przystęp do nich mają jednak wszyscy wierni.
■ Bł. Elena Guerra – początki katolickiej Odnowy
Apostołką Ducha Świętego można nazwać bł. Elenę Guerra (1835-1914) – włoską zakonnicę, założycielkę Zakonu Sióstr Oblatek Ducha Świętego w Lucca we Włoszech. W latach 1875-1903 napisała 12 listów do papieża Leona XIII, prosząc o odnowione nauczanie o Duchu Świętym. Zwróciła się do Ojca Świętego, by zachęcał wiernych do ponownego odkrywania życia według Ducha Świętego. Wzywała do odnowy Kościoła i modliła się o nią, o zjednoczenie chrześcijan, od odnowienie społeczeństwa o odnowienie oblicza ziemi. Bł. Elena Guerra wyobrażała sobie ruch modlitewny w rodzaju Wieczernika z Jerozolimy, gdzie w dniu Pięćdziesiątnicy Jezus wypełnił swa obietnicę zesłania Ducha Świętego. W treści 12 listów do papieża Leona XIII przedstwiła wizję tego „Wieczernika” wspólnoty zjednoczonej na modlitwie do Ducha Świętego, ustanowionej, wprowadzonej i ogłoszonej w całym Kościele.
■ Dokumenty Papieskie
Zasługą bł. Eleny były trzy ważne dokumenty jakie wydał Leon XIII: ▪ List apostolski „Provida Matris Caritate (1895) – zawiera on prośbę skierowaną do wszystkich wiernych o odprawienie w tym roku uroczystej nowenny do Ducha Świętego pomiędzy świętami Wniebowstąpienia a Zesłania Ducha Świętego. ▪ Encyklika „Divinum illud munus” (1897) – dokument wzywa do kolejnej, (nie ograniczającej się do jednego roku, ale nieustającej), nowenny pomiędzy Wniebowstąpienia a Zesłania Ducha Świętego. Encyklika zawiera również streszczenie duchowości i teologii dotyczącej Osoby Ducha Świętego. Wymienia również znaczenie udzielanych przez Ducha Świętego darów. ▪ List do biskupów „Ad fovendum in christiano populo” (1902) Intencją nowenny do Ducha Świętego miało być zjednoczenie chrześcijan na całym świecie.
■ Veni Creator Spiritus – wezwanie na początek XX w.
1 stycznia 1901 r. – ponownie na prośbę s. Eleny, papież w imieniu całego Kościoła wzywał Ducha Świętego śpiewając hymn „Veni Creator Spiritus – O stworzycielu Duchu, przyjdź!” W modlitwie tej Ojciec Święty wyraził pragnienie, aby XX w. Stał się szczególną przestrzenią działania Ducha Świętego.
■ Chrzest w Duchu Świętym
Dokładnie tego samego dnia na drugim końcu świata w Topeka w stanie Kansas w USA, wielebny Fox Parham prowadził intensywne czuwanie modlitewne ze studentami z Bethel Colege i Bible School. Jedna ze studentek, Agnes Ozman, poprosiła pastora o modlitwę o chrzest w Duchu Świętym. W chwili, gdy modlił się w jej intencji doświadczyła wylania Ducha Świętego i zaczęła mówić językami. To wylanie, którego później doświadczyli także inni studenci, a także sam Charvles Parham jest powszechnie uznawane za początek pentekostalizmu tj. chrześcijaństwa zielonoświątkowego lub inaczej charyzmatycznego.
■ Sobór Watykański II i modlitwa Papieża
Papież Jan XXIII w ramach przygotowań do Soboru Watykańskiego II zaprosił wszystkich wiernych do modlitwy o „nowe wylanie Ducha Świętego”. Jej słowa są często cytowane, szczególnie w odniesieniu do początków Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej. „Panie, odnów dziś dla nas swoje cuda, jakby przez nową Pięćdziesiątnicę. Spraw, by Twój Kościół, trwając jednomyślnie na modlitwie wraz z Maryją, Matką Jezusa, i posłuszny przewodnictwu Następcy św. Piotra, mógł dalej rozszerzać królowanie naszego Boskiego Zbawiciela, królowanie prawdy, sprawiedliwości, miłości i pokoju. Amen.” Uważa się, że Sobór Watykański II dał Kościołowi katolickiemu fundamenty odnowionej teologii Ducha Świętego i jego charyzmatów. Warto podkreślić, że pierwszą osobą beatyfikowaną przez Jana XXIII była s. Elena Guerra.
Odnowa w Duchu Świętym w Kościele katolickim
Zasadnicze znaczenie w rozwoju ruchu charyzmatycznego w Kościele katolickim odegrały środowiska uniwersyteckie Pittsburga (USA). W I kwartale roku 1967 dwaj profesorowie uniwersytetu w Piisburgu William Storey i Ralph Kieifer nawiązali kontakty z uczestnikami Ruchu Neozielonoświątkowego.
■ Przyjmuje się, że bezpośrednim impulsem, który zwrócił uwagę środowiska uniwersyteckiego Duquesne z Pittsburga na działanie Ducha Świętego była lektura 2 książek. Pierwsza to „Krzyż i sztylet” Dawida Wilkersona, a druga to „Oni mówią innymi językami” Johna Shevilla. Opisują one działanie Ducha Świętego, obdarowanie różnymi charyzmatami, oraz skutki tego obdarowania.
■ Następstwem tych kontaktów było podjęcie w styczniu tego roku wspólnej modlitwy oraz przyjęcie z rak protestantów „chrztu w Duchu Świętym”. Z wydarzeniem tym łączyło się doświadczenie mocy Ducha Świętego i Jego charyzmatów. Po raz pierwszy udzielono chrztu w Duchu Świętym katolikom. Następnie studenci z Pittsburga modlili się nad studentami i profesorami z South Bend, którzy w ten sposób doświadczyli działania Ducha Świętego i otrzymali Jego charyzmaty.
Uważa się, że w ten sposób w środowiskach uniwersyteckich „narodził się” katolicki ruch charyzmatyczny (Odnowa w Duchu Świętym).
■ Rozwój Ruchu
W 1970 r. w środowisku uniwersytetu Notre Dame powstało pierwsze centrum Ruchu Odnowy.
W styczniu 1973 r. centrum zanotowało 1020 grup modlitewnych na terenie USA i Kanady.
W powstających wspólnotach wykształciła się praktyka cotygodniowych spotkań modlitewnych. Dla nowych uczestników organizowane były seminaria, które miały wprowadzać w życie Ruch Odnowy.
Miejscem wspólnej modlitwy, formacji i wymiany doświadczeń były kongresy. ▪ Pierwszy kongres odbył się w South Bend w 1969 r. i można go nazwać krajowym (500 uczestników).
W 1971 r. W South Bend zorganizowano I Kongres Międzynarodowy (4,5 tys. członków Ruchu).
W 1975 r. w Rzymie z racji Roku Świętego odbył się kolejny Międzynarodowy Kongres Odnowy w Duchu Świętym (wzięło w nim udział ok. 10 tys. przedstawicieli Ruchu).
W 1979 r. – Kongres w Lourdes (20 tys. członków Ruchu, w tym 17 biskupów i ok. 1000 kapłanów). ▪ W 1980 r. odnotowano 2-3 mln. uczestników Ruchu Odnowy w Duchu Świętym w całym Kościele katolickim.
W 1984 r. Kongres w Rzymie reprezentowany przez 106 krajów.
W 1996 r. Ruch obecny był w ponad 125 krajach, a do Ruchu przynależało 123 mln. osób.
■ Struktury katolickiej Odnowy
W 1978 r. powstało Międzynarodowe Biuro Łączności Odnowy Charyzmatycznej ICCRO – International Catolic Charismatic Renewal Office. Biuro początkowo mieściło się w Brukseli, a patronował mu kardynał Leo Suenens, mianowany przez papieża Pawła VI asystentem kościelnym Ruchu na szczeblu międzynarodowym.
W 1984 r. ICCRO przemianowano na Międzynarodowe Służby Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej ICCRS – International Catholic Charismatic Renewal Serices. Chodziło o podkreślenie służebnego charakteru biura.
W 1984 r. Jan Paweł II mianował bpa Paula Cordesa (do 1996 r. wiceprzewodniczącego Rady do Spraw Świeckich) w miejsce kardynała Suenensa nowym asystentem kościelnym Ruchu Odnowy. Wtedy przeniesiono biuro z Brukseli do Rzymu.
W 1996 r. asystentem kościelnym Ruchu został sekretarz Papieskiej Rady do Spraw Świeckich biskup Stanisław Ryłko.
■ Status prawny
W 1993 r. Stolica Apostolska zatwierdziła ICCRS oraz przyznała mu osobowość prawną, uznając w nim ciało powołane do szerzenia Ruchu Odnowy. Biuro utrzymuje kontakt ze Stolicą Apostolską poprzez asystenta kościelnego. Konsultuje z nią działania podejmowane w obrębie Ruchu. Stanowi także centrum informacji o Ruchu w świecie poprzez wydawanie specjalnego biuletynu. W skład ICCRS wchodzi Rada i Biuro. Rada składa się z 12 członków z różnych części świata. Przedstawicielem reprezentującym Europę Środkowo-Wschodnią jest bp Bronisław Dembowski. Biuro jest organem wykonawczym Rady.