Gesty i postawy liturgiczne
Znak krzyża
Jest to główny gest liturgiczny. Wyraża odkupienie, jest znakiem wiary, przypomina, że chrześcijanin ma krzyżować z Chrystusem siebie samego i naśladować Go w Jego bolesnej drodze. Dla żydów był hańbą, dla Rzymian głupotą, natomiast dla chrześcijan krzyż jest chlubą. Jest to znak naszego zbawienia, więc powinniśmy czynić znak krzyża, wyraźnie, nie wstydząc się. Krzyz czyniony podczas błogosławieństwa jest znakiem, który przyjmujemy w naszej codzienności. Znak krzyża czyniony podczas chrztu na czole dziecka oznacza włączenie do Chrystusa i Kościoła.
Bicie się w piersi
Typowy wyraz usposobienia pokutnego. Ponieważ serce uchodziło, m.in. za źródło i siedlisko grzechu, dlatego bicie się w piersi uważano za widzialny znak poczucia grzeszności, żalu, skruchy i szczerego wyznania grzechów.
Małe znaki krzyża
Robimy takie znaki kciukiem na czole, ustach, sercu przed czytaniem Ewangelii. Jest to znak, że chcemy te słowa zapamiętać, wypowiedzieć ustami i zachować w sercu.
Znak pokoju
Istniał od samego początku. Oznaczał on miłość nadprzyrodzoną, braterstwo, pokój i pojednanie. Jedność z braćmi jest równocześnie jednością z Ciałem Mistycznym Chrystusa. Znak pokoju przekazujemy najbliżej stojącym poprzez podanie dłoni, w naszej parafii wypowiadamy również swoje imię (jest to gest otwarcia na drugą osobę).
Postawa siedząca
Zwyczaj siedzenia podczas czytań mszalnych (z wyjątkiem Ewangelii) i homilii sięga początków chrześcijaństwa. Jest to postawa słuchającego ucznia. Nie oznacza ona odpoczynku, ale ma ułatwić skupienie i przyjęcie słowa, ma sprzyjać rozważaniu i kontemplacji.
Postawa stojąca
Jest ona wyrazem uszanowania. Na widok osób starszych czy wyższych urzędem przybiera się postawę stojącą. W liturgii postawa stojąca jest zewnętrznym znakiem głębokiego uszanowania dla Boga, naszego najwyższego Pana. Dlatego właśnie stoimy podczas Ewangelii, która jest słowem Chrystusa i Jego symbolem. Dlatego także kapłan stoi podczas sprawowania wszystkich czynności liturgicznych. Postawa stojąca oznacza również aktywną postawę człowieka gotowego do czynu. Jest to jednocześnie postawa dziękczynienia i oczekiwania zmartwychwstania. W starożytności chrześcijańskiej postawa stojąca była nakazana w niedziele oraz w okresie wielkanocnym. Przez cały okres wielkanocny nie wolno było w czsie liturgii klękać.
Postawa klęcząca
Zarówno klęczenie jak i przyklękanie zostało zaczerpnięte z religii pogańskich. W chrześcijaństwie ta postawa była początkowo postawą uwielbienia. Od III w. zaczęła ona nabierać charakteru pokutnego i błagalnego. Związała się z okresem Wielkiego Postu stając się również postawą pokory, uznania Boga za jedynego Pana. Od XI w., w związku z rozwojem kultu Eucharystii, klęczenie przyjęło ponownie charakter uwielbienia.
Pokłon
W liturgii rzymskiej oznacza bądź szacunek, bądź usposobienie pokutne. Jest wyrazem czci, adoracji lub pokory.
Kroczenie w procesji
Procesja to akt czci Boga, w czasie którego następuje modlitewne przejście wiernych. Procesja liturgiczna jest celebracją tajemnic Chrystusa przez Kościół pielgrzymujący ku wieczności. W IV wieku wprowadzono we Mszy św. procesje na wejście, z darami ofiarnymi oraz komunijną. Istnieją procesje o różnym charakterze: radosne, błagalne, żałobne.
Padanie na twarz
Ta szczególna postawa jest wyrazem głębokiej adoracji i pokory. Gest ten w tradycji wyrażał zawsze pobożność prywatną. W naszej liturgii ma ona miejsce tylko w czasie święcen diakonatu, prezbiteratu, konsekracji biskupiej, także w Wielki Piątek.
Gest złożonych rąk
Złożone ręce uczą konieczności codziennego oddawania się Bogu i stale przypominają, że przyjdzie taki czas, kiedy oddamy się sprawiedliwości Bożej i Jego miłosierdziu.